Türkiye Cumhuriyeti’nin duyurulmasından sonra ilk ihtilal olan 27 Mayıs, 1960 ilkbaharında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin iktidarın Anayasayı askıya alan uygulamalarına ve bunun halk arasında doğurduğu bunalıma son vermek üzere ülke yönetimine el koymasıdır Siyasal ve toplumsal sıkıntıları çözeceği umularak getirilen 1961 Anayasası zamanla değişimlere uğradı, kimi zaman bol geldiği, kimi zaman lüks olduğu söylendi, kimi zaman rafa kaldırıldı. Sonunda bir başka askeri müdahaleyle büsbütün kaldırıldı. Bununla birlikte, getirdiği geri dönüşü olmayacak kadar benimsenen toplumsal haklar ve Mecliste oy çokluğuna sahip olmanın bile Türkiye Cumhuriyeti’nin laik kimliğini ve ulusal bütünlüğünü gölgelemesine olanak vermeyen çağdaş kurumlar 27 Mayıs’ın günümüze taşınan armağanı oldu. Bu yapıtı Türkiye tarihinin bu önemli kesiti hakkında bildiklerimi, öğrendiklerimi, Milli Birlik Komitesi, Kurucu Meclis, Temsilciler Meclisi, ayrıca, 1961 Anayasası’nı hazırlayan komisyonun başkanı olan babam Ord. Prof. Enver Ziya Karal’ın özel arşivinden derlediğim belgelerle destekleyerek, o dönemi yaşamamış kuşakların yakın tarihimizi bir bütün olarak ele almalarına bir katkı yapabilmek amacıyla hazırladım.

Prof. Dr. Seçil Karal Akgün

 

27 Mayıs’tan sonra, Cumhuriyet’i, kuruluştaki omurgasına oturtmak isteyen başka bir askeri harekât olmadı. Bu açıdan 27 Mayıs bir ‘devrim’di… Sonrasında da Türkiye’de askeri müdahaleler, darbeler oldu, ama bir tek o, ‘emir komuta’ zincirine girmedi ve meşruiyetini kaybetmiş bir idarenin zulmüne baş eğmedi; bunun için bir ‘ihtilal’di. Ve hataları sevapları bir yana 27 Mayıs, Türkiye’ye cumhuriyet tarihinin gördüğü en demokratik “anayasa”yı getirdi. Enver Ziya Karal, bu anayasayı hazırlayan komisyonun başkanı, kızı Seçil Karal da DP iktidarını, 27 Mayıs’ı ve sonrasını orta öğretim sıralarından izleyen genç bir kız. Bu kitap bize, babasına hayran o genç kızın gözünden babasını, öncesi ve sonrasıyla 27 Mayıs’ı gerçek bir tarihçi titizliğiyle ve belgeleriyle anlatıyor.

N. İlter Ertuğrul